Maden ürünlerini iki silindir arasından geçirmek suretiyle yaprak haline getiren hadde makinesini gerçekleştiren ilk insan, Leonardo da Vinci olmuştur. Ünlü sanatçı ve bilgin, bu makineden, renkli camları tutturmaya yarayan kurşunu yassılaştırmakta yararlanmıştır. Daha sonra, hadde makinesi, kızgın demiri yaprak haline getirmekte kullanılmıştır. Günümüzde, haddeleme, demir-çelik sanayiinde uygulanan en önemli işlemlerden biridir.
Hadde makinesi, dökme demir ya da çelikten yapılma, yatay eksenli iki silindirden meydana gelmiştir. Bu silindirler, birbirinin tersi yönde dönerler. Binlerce beygir gücündeki motorların çalıştırdıkları modern hadde makineleri, kuvvetli ve karmaşık yapılarıyla, maden endüstrisinin en ilgi çekici aygıtları arasında yer alırlar.
Hadde makineleri,kafes denilen çatıların içine yerleştirilmişlerdir. Bunların bazısı iki silindirlidir. Birbirinin tersi yönde dönerek gidip gelen ve her gidiş gelişte birbirine biraz daha yaklaşan bu silindirler, aralarındaki maden külçesini, istenilen biçimi alıncaya kadar ezerler. Üç ve dört silindirli hadde makineleri de vardır. Dört silindirlilerde, silindirlerin ikisi haddeleme işini yaparken, diğer ikisi de aşırı bükülmeleri önler.
Dört silindirli ağır kafesler, onluk diziler halinde sıralanırlar ve kızgın levhaları sürekli olarak işlerler. Silindirler, maden levhaların gitgide incelip, yaprağa dönüştüğü oranda hızlanarak dönerler. Bu sırada işe kansan motorların kuvveti, toplam olarak 50.000-90.000 beygirgücüdür. Bu çalışma, en yüksek seviyede bir mekanik düzenle ve otomatik bir şekilde yürütülür. Herşey, âdeta sihirli bir kuvvetin etkisiyle gerçekleşir.
Soğuk hadde makinelerinin kafesleri, dörtlü gruplar halindedir ve karoseri için ince sac üretirler. Özel hadde makinelerinden elde edilen teneke yapraklarının boyu, saatte 90 km. yi bulur. Demir tel imâl eden hadde makineleriyle saatte 100 km. tel elde edilir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder