İlk buhar kazanları devingendiler; bunların sağladıkları enerjiden, lokomotifleri, gemileri işletmekte yararlanılıyordu. Ancak, patlamalı motor ve türbin ortaya çıkınca, buhar makinesinin, taşıtları çalıştırma yönünden pek değeri kalmadı. Buna karşılık, sabit buhar kazanları, endüstride gerekli enerjinin elde edilmesinde, önemli rol oynamaya başladılar. Zira, buhar makinesiyle enerji yoğaltıcı arasındaki bağıntıyı kurabile cek, son derece kullanışlı, göze görünmez ve sessiz bir aracı vardı: Elektrik akımı. Günümüzde buhar makinelerinin başlıca görevi, elektrik üretmektir. Elektrik akımının dönüştürülebilme ve taşınabilme olanakları sayesinde, bugün, çok geniş bölgelerin fabrikalarını ve elektrik motorlarını besleyecek güçte termik santrallar yapılmaktadır. Bir termik santral, başlıca üç bölümden meydana gelir: Kazan, türbin ve al-ternatör. Türbin ve alternatör, türbo-al-ternatör olarak birleşmişlerdir. Koskoca bir apartman büyüklüğünde olan kazan ise, içlerinde suyun buharlaştığı, kilometrelerce uzunluktaki borularla donatılmıştır. Kazanı ısıtmak için, her saat, tonlarca kömür yakılır. Kömür, ince toz haline getirildikten sonra, basınçlı havayla püskürtülerek ocağa atılır. 540 santigrat derece sıcaklıkta ve santimetre kare başına 127 kilogramlık basınç yapacak güçte olan buhar, türbinin kanatlarını çevirirken soğur ve su haline geldikten sonra kazana gelir. Türbine bağlı olan alternatör, çarkın dönme hareketini elektrik akımına çevirir. Bir tek türbo-alternatör, milyonluk bir şehrin bütün elektrik ihtiyacını karşılayabilir.
Termik santrallarda aynı güçte birçok türbo-alternatör bulunur. Bunlar birbirleriyle eklentili oldukları gibi, her biri bir dilim meydana getirirler ve tamamen bağımsız olarak da çalışabilirler. Üretilen akım, iki iletme düzenine yöneltilir. Bunlardan biri, dilimin yardımcı aygıtlarına, öbürü de elektrik santralının transformatörlerine bağlıdır. Her dilimin tesisatı öyle düzenlenmiştir ki, ileride dilimlerin sayısını artırmak söz konusu olduğu zaman, mevcut takımların temel öğelerini değiştirmeye veya çalışmalarını durdurmaya gerek kalmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder