Asit ve Bazlar

Asit ve Bazlar

hidrofluorik asit asit çözeltisi
Bu nedenle kimyacılar 'baz' keli­mesini tekrar asitler reaksiyona girdiğinde tuz ve su oluşturan madde olarak tanımlamışlar ve su­da çözülebilen baza da alkali de­mişlerdir.
Eski kimyacılar asit ve baz tanım­larını birleştirmişler ve bazla reak­siyona girince tuz ve su oluşturan maddeye asit demişlerdir. Bu ta­nım daha fazla araştırma yapılana kadar doğruydu.
Bir bileşik, asit oluşturmak üzere suda eritildiği zaman, buna baöl olan hidrojen atomu ayrılır ve hid­rojen iyonu haline gelir (H +). Bir baz da suda çözündüğü zaman hidroksil iyonu (OH") oluşur. Bu fark bize asitle bazın gücünü ölç­memize yardımcı olur. Bu güç, suda bulunan hidrojen iyo­nu sayısının logaritması olarak öl­çülür (Buna pH denir). Su kimya­sal olarak nötrdür ve Ph'ı 7'dir. Asitlerin pH 7'den az.bazların pH ise 7'den fazladır. Asit ne kadar güçlüyse pH'ı o kadar küçüktür. Baz ne kadar güçlüyse pH'ı o ka­dar yüksektir logaritmik ölçek oldu­ğundan pH'da 1 fark, gerek güçte on fark demektir. pH'ı 1 olan asit pH'ı 2 olan asitten 10 kat güçlüdür. Güçlü asitler; Hidroklorik asit, nit­rik asit, hidrobromik asit ve hidro-jodik asittir. Güçlü bazlar ise sod­yum hidroksit ve potasyum hidrok­sittir.
Midemizde yemekleri sindirmek için hidroklorik asit üretiyoruz ve yaşamımız büyük ölçüde amino asitlere dayanır.
ZAYIF ASİTLER VE BAZLAR

Asit veya bazın pH'ı 7'ye ne kadar yakınsa o kadar zayıftır.
En üstle, Nötr bir çözeltiye asit veya baz atarsak asit veya baz çözeltisi oluşturur. Asitte, hidrojen konsantrasyonu fazla, bazda ise hidroksil iyonu konsantrasyonu fazladır. Yukarıda: Hidroklorik asit gibi güçlü bir asit, hidrofluorik asit gibi zayıf bir asitten daha çok hidrojen iyonu oluşturur.
4 yıf asitler, yediğimiz ekşi meyveler­de bulunan sitrik asit, tartarik asit ve belki de en çok kullanılan ase­tik asit (sirke). Sütün ekşimesini sağlayan asittir. Sütteki mikro or­ganizmalar bir süre sonra laktik asit oluşturmaya başlarlar. Mide­mizde fazla asit varsa midemiz ağ­rır. Bunu iyileştirmek için zayıf bir baz olan magnezyum hidroksit sü­tü içilir.
ASİT + BAZ = NÖTRİLİZASYON
Neden, magnezyum hidroksit mi­dedeki acıyı geçiriyor? Çünkü asit­ler ve bazlar birbirlerini nötralize ederler ve sonuçta zararsız tuzlar ve su çıkar. Kimyasal madde taşı­yan tankerlere sızma halinde ne kullanılacağı bu yüzden yazılır. Asit sızıntısı, bazla nötraiize edilebilir.
ASİT, BAZ VE TUZLARIN KULLANIMI
Asitler metalleri eritmede, patlayı­cı yapımında, petrol rafine işinde, kağıt yapımında ve plastik sanayi­inde kullanılır. Alkaliler ise sabun yapımında kullanılırlar. Tuzlar bü­tün yaşayan canlılar tarafından kullanılır. Aynı zamanda ilaç ve pigment yapımında da kullanılırlar.
Asit ve bazları karıştırarak kimya­cılar endüstride gereken maddele­ri yapmaktadırlar. Asitler ve bazlar,bir mineralin saflığını ölçmede dekullanılır. Altın, asitle denenir. Asitaltını etkileyemediğinden geriyesadece saf altın kalır. Kalitesi dü­şük olan altın, asit yabancı madde­leri etkileyeceğinden erimeyebaşlar.

BAZI MADDELERİN pH
Madde
1-4 2-1 2-8 3-5 4-1 5-0 6-0 6-9 7-0 7-4 8-5 11-9
Gastrik suyu
limon suyu
Portakal suyu
Şarap
Domates suyu
Express kahve
İdrar
Süt
Distile su
Kan
Sodyum bikarbonat
Amonyak
Pataes
domates

Yukarıda; Distile su hariç hemen hemen bütün maddeler asillik veya bazlık özelliği gösterirler. Yukarıda bazı çok kullanılan maddelerin pH değeleri gösterilmiştir. Aşağıda solda: Asit ve bazların reaksiyonu sonucu oluşan tuzun pek çok yararı vardır. Burada, sodyum tuzlarını günlük yaşantımızda nerelerde kullandığımız gösterilmiştir. Aşağıda sağda: pH ölçeği. Asitlerin pH'ı 1-7, bazların pH'ı 7-14 arasında değişir. Aşağıda: Çeşitli endikatörler ve değişik pH değerleri karşısında nasıl değiştikleri gösterilmiştir.
ASİT VEYA BAZ?
Analitik kimyada, kimyagerlerin karşı karşıya kaldıkları sorunlardan biri, bir çözeltinin asit mi baz mı ol­duğudur. Bunu anlamak için endi­katörler kullanılır (Belli pH derece­lerinde renk değiştiren bileşikler). En çok kullanılan endikatörler, laboratuvarlarda kullanılan turnu­sol kağıdıdır. Bir parça turnusol ka­ğıdı asite batırıldığında kırmızıya, baza batırıldığında maviye döner. Başka bir endjkatör, Kongo kırmı­zısı, tam ters işler; asitte maviye, bazda kırmızıya döner. Endikatörler aynı zamanda asit ve bazların gücünü bulmak için kul­lanılırlar. Belli pH derecelerinde belli renge giren kağıtlar vardır. Bu kağıtlar çözeltiye batırılarak, pH'ın, örneğin, 3 veya 4 olduğu anlaşıla­bilir.
Endikatörler. tuz elde etmek için asit ve bazları karıştırırken de kul­lanırlar. Çünkü bazen asit veya ba­zın tamamen nötrleşmesi gerekir. Kimyager, asit veya bazı yavaşça döker ve her defastnda endikatör-le pH'ı kontrol eder. Endikatör renk değiştirmeye baş­layınca, çözeltinin nötr halde ol­duğunu ânlar.
Analitik kimyayla uğraşanlar, endi-katörleri asit veya bazın gücünü anlamak için kullanırlar. Örneğin bir bazın gücünü anlamak için, ba­zı, kuvveti bilinen bir asit çözelti­sinin içine döker. Çözelti nö tWeş-tiği zaman, bazın kuvveti, asidin kuvvetinden hesaplanır.
ASİTLER VE TOPRAK
Çiftçinin, toprağında ne kadar asit olduğunu bilmesi gerekir. Çünkü asitlerin, bitkilerin büyümesi üze­rinde etkisi vardır. Fazla asitli bir toprak üzerine kireçtaşı dökülerek asitliği azaltılabilir.
Değişik ürünler değişik miktarda asitte büyürler, patates, örneğin asitli toprakta büyür, oysa buğday bazlı toprağı tercih eder. İngiltere -de toprakların çoğunun pH değer­leri 4 ile 9 arasında değişir. Fakat yıllar geçtikçe, gerekli işlemler ya­pılmazsa topraklar daha çok asit-lenir. Bunun sebebi, karbondiok­sit ye diğer asitlerin yağmur suyun­da erimesi ve toprağa düşmeleri­dir. Aynı zamanda yağmur, suyu bazik bileşikleri götürür. Yağmur­daki asit toprağa geçer ve kalsi­yum karbonatı eritir. Aynı zaman­da asitli topraklan, humusun çözül­mesini engeller.


nötr
Sindirim Herbisit Dezenfektan 1 Gübre Ciğertuzları Deterjan Fotoğratık fiksativ
SODYUM TUZLARI VE KULLANIMLARI
Tuz
Kullanımı
Kimyasal formülü
Sodyum bikarbonat 2NaHCÛ3Sodyum klorat NaCIOa
NazS
Sodyum hipoklorit NaOCI Sodyum nitrat Sodyum sülfat Sodyum sülfit Sodyum tiosülfat
Kuvvetli
kuvvetli asit
Kuvvetli aside doğru hidrojen iyonlarının yoğunluğu artar Kuvvetli baza doğru hidroksil iyonlarının yoğunluğu artar

Demir ve Çelik
Sari Fransisko'daki Golden \ Gate köprüsü dünyanın en
iyi yapılarından biridir.
Hergün çok büyük bir
trafiği taşır. Sarkan
kabloları tutan kuleler, yüksek kalite çelikten yapılmıştır. Bu madde belki de insanlığın teknolojik alanda ilerlemesinin hikayesidir. Bu madde güçlü ve dayanıklı olmasına rağmen, çeşitli hareketlere karşı
koyacak kadar da esnektir. Çelik, son ikiyüz yıldır, büyük yapıların yanında araçlarda hatta evlerde çatal, bıçak, musluk,
lavabo ve hatta mücevher
yapımında
kullanılmaktadır.
Çeşitli kalitelerde çelik
yapmak için demir
külçelerin işlenmesi
yirminci yüzyılın en önemli
ağır sanayilerinden biri
olmuştur.
BU: önen
sanayisi* , temelidir. ~) sanayii, inek metalürjik ve bir ulusun r belkemiğidir. Örtfea&ardu ufak çapta başlayâm çeiik sanayii yirminci ytt&tida dünyanın en önemli sanayisi haline gelmiştir ve günümüzde hergün, bir milyon ton üretilmektedir.