Hayvanların Sınıflandırılması

Melek balığı	15. Kaplumbağa
Ayı	16. Köpek balığı
Yengeç	17. Kurbağa
Kelebek	18. Kobra
Sülük	19. Eşek arısı	23. Kedi balığı
Denizanası	20. Çakal	24. Hamamböceği
). Penguen	21. Devekuşu	25. Fok balığı
1. Şahin	22. Goril	26 Tilki

 

 

Bazıları yüzebilir, bazıları uçabilir ve diğerleri yürüyüp zıplayabilir, Büyük hayvanlar ve küçük Hayvanlar vardır. Her hayvanın kendi şekli ve disine has özellikleri vardir.

TÜR NEDİR?

Yukarıdaki örnekte iki hayvan aynını türdendir. Bunlar, 13 numaralı (kurt) ve 20 numaralı (çakal) olan vardır, ikisi de kurt türündendir. Fa kat nasıl emin olabiliriz? iki hayvanın aynı türden olduğunu hangi kurala göre söyleyebiliriz.

Bu çok zor bir sorudur ve bugün ne kadar hâlâ tatmin edici bir cevap bulunamamıştır. Fakat, bütün jeologlar bütün hayvanların doğal gruplara ayrılabileceklerine inanıyorlar. Aynı türden iki hayvan, kar

şı cinsten oldukları zaman çiftleşe-bilirler ve çocuk doğurabilirler.

Bu tanım çoğu durumda geçerlidir. Fakat her durumda geçerli değildir. Örneğin, ayrı türlerden olan at ve eşeğin çiftleşmesinden katır çıkar. Bu durumda, türlerin hakkındaki bilimsel tanım geçerli olamıyor. Fakat biraz daha ileri gider sek, bu teori çok daha başarılı olur

Katır güçlü ve dayanıklı olmasına rağmen kısırdır (Çitleşemez). Bu nedenle, iki hayvan çiftleşebilir ve çocuk doğurabilirse ve yavruları da kısır değilse, aynı türdendir.

Kurt, İtalya'da lupo olarak bilinir. Fransa'da loup ve İspanya'da lo-bo. Fakat dünyadaki herkesin kurt kelimesini anlaması için, hayvan­lar ve bitkiler dünyasındaki diğer şeyler gibi, kurta da uluslararası bir isim verilmiştir; canis lupus. Bu iki isim de Latince kelimeden gelmek­tedir ve bu isimler bütün dünya ta­rafından kabul edilmiş ve bilim ala­nında geçerli tek isimdir. Hayvan­ları iki Latin ismiyle çağırma fikri İs­veçli büyük doğa bilimcisi Linnae-us tarafından ortaya atılmıştır. Hay­vanları bu şekilde isimlendirme sistemi, 1758'den beri kullanılmak­tadır ve bu sistem Systema Naturae kitabında açıklanmıştır.

Sistem ve kategoriler

Her hayvana iki isim verilmesi, eğ­lence değil çok büyük bir gereksin­meden dolayıdır: Türleri gruplama ve daha küçük kategorilere ayır­mak için. Yani lupus (ikinci keli­me), kurtun asıl ismidir ve bu isi­min başında, Canis kelimesi var­dır. Canis, bir çeşit, kurdun soya-dıdır. Çünkü bu isim birbirine ben­zeyen hayvanlara verilen genel isimdir. Örneğin, ev köpeği canis familiaris, çakal, canis latrans; din­go, canis dingo ve sırtlan, canis mesumelas'dır. Yani, lupus türü belirlerken (kurt), Canis (ilk harfi büyüktür) daha yüksek bir katego­r iyi

katego­riyi gösterir; cins. Lİnneaus'un Systema Naturae adlı

kitabından dolayı, Systema isnl verilen karmaşık sıralama bilimi daha başka birçok kategori kulF;] nır. Büyüklük sırasına göre ani kategoriler: Tür, cins, aile, takırrl sınıf. Fakat aynı türden olanlar h«l zaman birbirleriyle aynı değildirlej

Bu durum, bu türden olanlarl farklı yer ve zamanlarda yaşam I larından dolayı ortaya çıkar (Hal van türleri bulundukları çevrejl uymaya çalışırlar). Bu nedeni* hayvan türleri daha küçük sınıflar! (alt türlere) ayrılır ve bu durumdl üçüncü bir Latin ismi koyulur. Cİ neğin insanın bilimsel ismi (Hom| sapiens, sapiens).

TÜRLERDEN KRALLIĞA

Aşağıdaki örneklerde daha yüksek

kategorilere çıktıkça (türlerden

krallığa) hayvanların birbirlerinden

daha farklılaştığı görülmektedir.

Türler

Birbirlerine benzeyen hayvanlar

aynı türdendiler ve bunlar başka türlerden bazı özellikleriyle ayrılır­lar. Örneğin, kurt diğer benzer tür­lerden farklıdır. Çünkü, daha bü­yüktür, burnu uzundur, güçlü ka­fası vardır. Kalın bir kuyruğu var­dır ve sarımsı kahverengi renklidir.

Cins

Türlerin en sunî kategorisi olan cins, birbirine benzeyen türlerden oluşmuştur. Kurtun içinde bulun­duğu Canis türünde sekiz memeli vardır. (Köpek, çakal, sırtlan, din-go ve kurt).

sunî kategorisi olan î benzeyen türlerden Kurtun içinde bulun-üründe sekiz memeli ık, çakal, sırtlan, din-

Aile

Aynı cinsten oluşan gruplara aile denir. Genellikle aileye verilen isim, bu aileyi en iyi simgeleyen cinsin ismine 'idae', harfleri geti­rilerek oluşturulur. Bu nedenle kur­tun bulunduğu aileye 'Canidae' denir.

Takım

Sınıf, doğal ve sistematik bir kate­goridir. Çünkü, bu gruba dahil

Bu birbirleriyle ilişkili ailelerden oluşan bir gruptur ve türler gibi ke­sin bir kategori değildir. Örneğin, aşağıdaki örnekte, kurt, fok balı­ğı ve diğer etobur memeliler gös­terilmiştir ve bunlar Carnivores (etobur) takımına aittirler.

olanlar iyi tanımlanmış ve koli ayırdedilebilen hayvanlardır. £ lara örnek olarak mammalia ı meliler), aves (kuşlar) ve rer. (sürüngenler) verilebilir.

Filum

Bu tip çok büyük sistematik k goridir. Bu gruba ait olan sini daki türler farklıdır. Fakat yinı bazı ortak özellikleri vardır, bağlılık hayvanların anatomik pılarından doğmaktadır. Örne omurgalılar (omurga kemiği c lar) veya omurgasızlar.

Krallık

Bu en büyük sistematik kateç dir. Bütün yaşayan organizm iki krallığa ayrılırlar, hayvanla, bitkiler.

BELİRLEME

'Zoeloglar hayvanları evrim tarihle­rine göre ve çeşitli iç ve dış etken­leri dikkate alarak sıralarlar. Fakat, Sıralama yaptıktan sonra, jeolog­ların sorunu türleri tanımlanabilir Sapmak oldu. Sonsuz hayvan lis­esine bakmak ve hepsinin özellik-<I>İ</I><I> </I>erine bakarak, gruplamak imkân­sızdır, çünkü çok fazla hayvan var. Bir milyondan fazla tür biliniyor).

3u nedenle zoologlar ikiye ayıra ayıra, adım adım ilerleyerek türle-i tanımlamışlardır ve anahtarlar çı-«armışlardır. Bu nedenle bir hay­danın hangi filuma ait olduğunu mnlamak için ikili anahtarlar vardır, puradan filumalar ayrıldıktan son-

ra sınıfı, buradan da takımı ve di­ğerlerini çıkardılar.

Bu tanımlamaların nasıl işlediğini anlamak için aşağıdaki örneğe ba­kın. Buradan, Panthera cinsine ait olan beş büyük kediyi ayırt etmek mümkündür. Örneğin bir aslanı ayırt etmeniz gerektiğini düşünün ve iki tanımı olan, birinci sayıdan başlayın: Düz veya desenli bir de­ri, doğru alternatifleri seçin, oklar sizi doğru isme götürecektir: Panthera leo.

Fakat, diğer tarafta, leoparı tanım­lamak isteseydiniz daha uğraşmak zorunda kalacaktınız. İlk tanımla-

mayı seçtikten sonra (düz veya de­senli olması) ikinci bir tanımı seç­mek zorunda kalacaksınız: nokta­lı veya çizgili.

Leoparın derisinin noktalı olduğu­nu saptadıktan ve okları takip et­tikten sonra, hayvanın noktalarının çok belirli olduğu ve hatta karnın­da bile (üç numaralı özellik çifti) noktaların bulunduğunu görecek­siniz. Aynı zamanda, en büyük noktalarının merkezinde bir işaret olmadığını (dördüncü özellik çifti) fark edeceksiniz. Bu noktada ok, başka bir özellik çiftini gösterece­ğine hayvanın ismini gösterir: Panthera pardüs.

Uzak geçmişte, bazı sürüngen çeşitleri sert iklime bugüne kadar, hayvan dünyasında eşi görülmemiş bir şekilde tepki gösterdiler. Vücut ısılarını yükselttiler. Bugün, bu eski türler dünyamızdan kayboldular. Fakat bunların ufakları kaldılar. Milyonlarca yıl önce yokolan bu eski sürüngenler Terapsidlerdir. 250.000.000 yit önce, üçüncü çağda dünyada çok yaygındılar.

PELİCOSAURUSTAN MEMELİLERE

Memeliler eski sürüngenlerin to runlardır. Bu sürüngenler Pelico­saurus ve Terapside grubundandı-lar. Bu, hayvan gruplarının özeti­dir.

Pelicosaurus: ilk çağın sonların­da yaşadı ve sırtında çok büyük bir kemik yapısı vardır.

Terapside: Genellikle ikinci çağın Terapside ilk yarısında yaşadılar. Bunlar bü­yük bir olasılıkla vücut ısılarını kontrol edebiliyorlardı. Memeliler: İkinci çağın ortalarına doğru ortaya çıktılar; vucüt ısıları- Memeli nı tamamen kontrol edebiliyorlar­dı. Bu durum; bu memelilerin, sı­caklık ve soğukluğa bakmaksızın bütün dünyaya yayılmalarına ve yaşayabilmelerine sebep oldu.