Memeliler

 

YAVAŞ BİR EVRİM

Pelicosaurus 280 milyon yıl önce yaşadı. Sırtında kocaman bir yele bulunan bir büyük sürüngendi. Ye­lesini güneşe döndürerek kendisi­ni ısıtabilirdi. Büyük vücudunu göl­geye saklayarak gerekliği zaman vücut ısısını azaltabiliyordu. Bunlar yok olmadan önce, bu sü­rüngenler Terapsidlere dönüştü

ler. Bunlar vücut ısılarını kolaylık­la kontrol edebiliyorlardı. Fakat atalarının yelelerini kaybetmişler­di.

Çoğu Terapsidler yok olmuşlar­dır. Çünkü o zamanlar dünyada hüküm süren sürüngenlere yenil­mişlerdi. Fakat, fareden büyük ol­mayan, ufakları yaşayabilin işlerdir. Bu hayvanlar, vücut ısılarını daha iyi kontrol edebilmeyi başardılar ve

o zamanlar, sürüngenler soğuktan korunmak için, geceleri, bir yere girme ihtiyacı duyarlarken bunlar dolaşabiliyorlardı. İkinci çağın so­nuna doğru sürüngenler yokolma-ya başlayınca yeni hayvan türleri ortaya çıktı. Milyonlarca yıl sonra, memelilerin yayılması daha önce sürüngenlerin yayılması kadar hızlı oldu. Tik birkaç utangaç memeli­den, halen bugün de yaşayan dört-bin memeli türü oluşmuştur.

MEMELİLERİ AYIRMA

Memelileri diğer türlerden ayırmamıza yardımcı olacak iki özellikleri vardır. Bu iki özellik, süt bezleri Bunun varlığı ve derisinin tüyle kaplı olmasıdır. Fakat çok ender de ol'sa bazı durumlarda tüy yoktur. Bu'nun yanında, memelilerde yavrular ana karnından çıkarlar (yumur- tadan çıkmazlar) ve doğar doğmaz Her büyük halinin minyatür bir kopyası halindedirler. Diğer omurgalılar suda yavru doğuran çok az tür vardır.

Bu iki ana özellikle beraber, memelilerin daha birçok tipik özellik­leri vardır. Fakat bu özellikler o ilk tiki özellik kadar geçerli değildir. Aşağıdaki keçi, o geviş getiren hayvanlara tipik bir örnektir.

Kalp
Her memelinin kalbi dört boşluğa ayrılmıştır. Kalbin, sağı ve solu bir­birinden tamamen ayrılmıştır. Bu sebepledir ki, atar damardan gi­den kanla, toplar damardan gelen kan hiçbir zaman karışmazlar

Boyun omurgası

Sirenia ve Edentata takımına ait türler hariç, bütün memelilerde, boyun uzunluğuna bakmaksızın, yedi omurga kemiği vardır. Bu du­rum zürafanın boynunda bile ge­çerlidir.

Çoğu geviş getiren hayvanla (örneğin keçi) süt bezleri, hayvan memesi denilen torba gibi bir yapıda toplanmışlardır. Memeliler bu ismi, süt bezlerinden dolayı almışlardır ve bu kelime Latince'de. martıma kelimesinden gel­mektedir.

Memelilerin derisi, diğer omurga­lıların tersine, tüylü dokudur ve de­ride iki tip bez vardır: Bunlardan bi­ri yağ bezleridir. Bu bez yağlı bir madde salgılayarak, tüyleri korur, diğer bez ise ter bezidir. Birçok ar­tık, vücuttan, deri kanalıyla, ter aracılığıyla atılır; aynı zamanda, te­rin buharlaşması sonucu oluşan soğukluk, vücut ısısını ayarlar.