Büyük mucit kadar iş arkadaşıyla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri "aba New Jersey ilindeki Menlo Park laboratuvarında ilk elektrik ampulünü gerçekleştirmek için, ne kadar çok madde üzerinde deney yapmıştır, bilir misiniz? Ünlü bilginin halletmek istediği temel mesele şuydu: Bir elektrik yayındaki kömür çubuklar gibi ışık saçacak, buna karşılık çabuk aşınmayacak bir malzemeyi bulmak.
Edison, bu amaçla eline geçen her maddeyi, sistemli bir şekilde denedi.
Hattâ bu iş için, bir yardımcısının sakal tellerini bile kullandı!... Nihayet, lâmbanın ömrünü çok uzatacak olan bambu telinde karar kıldı. Edison "un bu son denemesi, çok başarılı bir sonuç verdi: Ampul 40 saat dayanmıştı... Lâmba sönünce, bilgin heyecanla haykırdı: "Bu ampul 40 saat dayandığına göre, 400 saat dayanacak ampulü de yapabiliriz!"
İşte böylece, dünyanın ilk elektrik dağılım şebekesi, 4 Eylül 1882'de New York'ta işletmeye açıldı ve adı geçen .şehrin Wali Street ve East River semtleri, "Menlo Park Büyücüsü** adı takılan Edison'un kömür telli ampulleriyle aydınlanmaya başladı. Elektrik akımıyla aydınlanmada ve ısınmada. "Joule olayı" denilen bir olaydan yararlanılır. Joule olayı, elektrik akımının, homojen bir iletkenden geçerken, ısı vermesidir. Adi elektrik ampulü, içinde bulunan telin akkor haline gelinceye kadar ısınıp, çevresine canlı bir ışık saçmasıyla aydınlatır. Akımın verdiği ısı ne kadar yüksekse, ışık da o kadar beyazdır. Ancak 3000 santigrat dereceyi aşan bir sıcaklıkta eriyen tungsten tellerin kullanılmasıyla 2800 santigrat derece sıcaklığa erişilebilir. Tungsten tel, ampulün merkezine genellikle sarmal biçimde sarılıdır. Ampulün ömrünü uzatmak amacıyla içine azot, azot karışımı argon, kripton gibi. buharlaşmayı önleyici gazlar konur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder