6 Mart 2010 Cumartesi

akkor lâmba

 

Büyük mucit kadar iş arkadaşıyla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri "aba New Jersey ilin­deki Menlo Park laboratuvarında ilk elektrik ampulünü gerçekleştirmek için, ne kadar çok madde üzerinde deney yapmıştır, bilir misiniz? Ünlü bilginin halletmek istediği temel mesele şuydu: Bir elektrik yayındaki kömür çubuklar gibi ışık saçacak, buna karşılık çabuk aşınmayacak bir malze­meyi bulmak.

Edison, bu amaçla eline geçen her maddeyi, sistemli bir şekilde denedi.

Hattâ bu iş için, bir yardımcısının sa­kal tellerini bile kullandı!... Nihayet, lâmbanın ömrünü çok uzatacak olan bambu telinde karar kıldı. Edison "un bu son denemesi, çok başarılı bir sonuç verdi: Ampul 40 saat dayanmıştı... Lâmba sönünce, bilgin heyecanla hay­kırdı: "Bu ampul 40 saat dayandığına göre, 400 saat dayanacak ampulü de yapabiliriz!"

İşte böylece, dünyanın ilk elektrik da­ğılım şebekesi, 4 Eylül 1882'de New York'ta işletmeye açıldı ve adı geçen .şehrin Wali Street ve East River semt­leri, "Menlo Park Büyücüsü** adı takı­lan Edison'un kömür telli ampulleriyle aydınlanmaya başladı. Elektrik akımıyla aydınlanmada ve ısınmada. "Joule olayı" denilen bir olay­dan yararlanılır. Joule olayı, elektrik akımının, homojen bir iletkenden ge­çerken, ısı vermesidir. Adi elektrik ampulü, içinde bulunan telin akkor haline gelinceye kadar ısı­nıp, çevresine canlı bir ışık saçmasıyla aydınlatır. Akımın verdiği ısı ne kadar yüksekse, ışık da o kadar beyazdır. An­cak 3000 santigrat dereceyi aşan bir sıcaklıkta eriyen tungsten tellerin kul­lanılmasıyla 2800 santigrat derece sıcaklığa erişilebilir. Tungsten tel, am­pulün merkezine genellikle sarmal bi­çimde sarılıdır. Ampulün ömrünü uzat­mak amacıyla içine azot, azot karışımı argon, kripton gibi. buharlaşmayı önle­yici gazlar konur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder