atom pili

Technorati Etiketleri: atom pili,2 aralık 1942

Uranyum, plütonyum gibi radyoaktif maddelerin atom çekirdekleri, kendilik­lerinden yaydıkları nötronların etkisi altında parçalanırlar. Parçalanma ola­yı sırasında, büyük bir ısı enerjisi ser­best kalır. Bu bakımdan, söz konusu maddeler, nükleer yakıt olarak iş gö­rürler.

Atom çekirdeklerinin parçalanması, zincirleme bir reaksiyonla devam eder. Serbest kalan nötronlar, yeni parçalan­malara yol açarlar. Bu sürekli olayın açığa çıkardığı büyük ısı enerjisi, bir termik fabrikayı (atom santralı) çalış­tırmakta kullanılabilir. Bu iş, atom pilleriyle gerçekleştirilir. İlk atom pili, 2 Aralık 1942'de Chicago'da çalıştırıl­mıştır.

Uranyum veya plütonyum gibi bir nük­leer yakıtın yer aldığı atom pili ya da nükleer reaktör dediğimiz düzen, be­tondan bir kesonla çevrilidir. Bu keso-nun içine, ağır su ya da grafit gibi, dü­zenleyici bir kütle konur. Düzenleyici kütlenin görevi, çekirdek parçalanma­sının daha etkili olabilmesi için nötron yayımının hızını azaltmaktır. Ayrı­ca, nötronların dışarıya kaçmasını da önlemek gerekir. Bu işi de bir reflektör yansıtaç) yerine getirir. Atom pilindeki nükleer yakıtın atom çekirdeğinde meydana gelen parçalan­mayla serbest kalan ısı enerjisi, bir so­ğutma düzeniyle iletilir. Bu soğutma düzeni su, karbondioksit gazı ya da sıvı sodyum dolaşımı sağlayan bir boru dü­zenidir. Elektrik akımı üreten türboal-ternatörleri çalıştıracak buhar gücünü, bu dolaşım gerçekleştirir. Pilin içine gömülü bulunan ve bor, kad­miyum gibi nötron emici maddeler ih­tiva eden çubuklar, bir ayar sistemi meydana getirirler. Ve nihayet, pilin içindeki yoğun radyoaktivitenin dışar-dakilere zarar vermemesi için, düzenin tümü, betondan bir mahfazayla yalıtıl­mıştır. Nükleer reaktörlerin pek çok çeşidi yapılmıştır. Bunlardan en ilgi çe­kicisi, kuluçka pil ya da sürjeneratör reaktör denilen atom pilidir. Kuluçka pilin başlıca özelliği, harcadığı nükleer yakıtı, kendi kendine, otomatik bir şe­kilde, yeniden sağlayabilmesidir. Bu sayede, pilin çalışması, bir hayli uzatı­labilmektedir. Kuvvet enerjisi temin eden atom pilleri, oldukça büyüktür.