Belirli miktardaki bir havanın hacmi, tazyik altında küçültülürse, basıncı artırılmış olur. Bu basınç gevşetilerek, bir güç kaynağı seklinde, mekanik alanda kullanılabilir.
Metrolarda, peronlara açılan otomatik kapılar, bu prensibe göre yapılmışlardır. Tren istasyona girmeden az önce, basınçlı hava, kapıların vaktinden önce açılmasına karşı koyar. Basınçlı havanın kullanılma alanı pek yaygındır. Endüstrinin çeşitli kollarında yararlanılan delme makinesi, madenci çekici, maden kazıyıcı; asfalt, çimento, beton kırıcıları; boya, kum, çimento ya da erimiş maden pülverizatörleri gibi pek çok makine, basınçlı hava ile çalışır. Tahıl ve toz kömür aktarma işlerinde, mazotlu brülörlerin yakıtla beslenmesinde, yüksek fırınların körüklenmesinde, dizel motorlarını işletmeye başlatmakta da basınçlı havadan faydalanılır. Maden ocaklarında basınçlı havanın ilk ve en önemli görevi, bir kanalizasyon şebekesi aracılığıyla havalandırmayı sağlamaktır. Maden ocaklarındaki vinçlerin, pompaların, otomatik taşıyıcıların, kırma makinelerinin ve otomatik çekiçlerin çalışması da yine basınçlı havayla temin edilir. Bu gibi yerlerde elektrik, basınçlı havanın yerini hâlâ almış değildir.
Madenciler, bundan başka havalı tesviye işleminde de basınçlı havayla çalışan tesviye makinesine başvururlar. Hidrolik tesviye kadar geçerli olan bu usûlle, kullanılmış maden ocaklarının süratle doldurulması gerçekleşir ve böylelikle, tehlikeli çöküntüler önlenir. Bu makinenin büyük bir doldurma kabı vardır. Doldurulacak toprak, kabın üst kısmından konur. Makinenin çalıştırdığı oluklu bir çark düzeni, toprağı, 150-200 mm. çapındaki bir boşaltma borusuna gönderir. Boruya üflenen basınçlı hava da, toprağı fırlatır. Söz konusu makine, saatte 30-120 metreküp toprağı, birkaç yüz metre uzağa aktarabilir. Bir tıkanıklığa yol açmamak için, âletin borusundan geçecek toprak ve benzeri maddelerin boyutları, borunun çapının üçte birini geçmemelidir. Dünyanın bazı büyük şehirlerinde, şehir içi mektup ve telgrafları, hava basınçlı bir kanalizasyon şebekesiyle taşınmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder